Kolposkopia to rodzaj rozszerzonej diagnostyki narządów rodnych. Stanowi kolejny etap kontroli, najczęściej po wyniku analizy cytologicznej, wskazującej na zmiany w obrębie szyjki macicy. Kolposkopia zalecana jest również pacjentkom z grupy ryzyka onkologicznego na podstawie wywiadu medycznego i występujących w rodzinie nowotworów układu rodnego. 

Badanie jest bezbolesne i nieinwazyjne. Specjalista ginekolog za pomocą aparatury z urządzeniem optycznym dokonuje analizy narządów płciowych i śluzówki. W przypadku wykrycia niepokojących zmian możliwe jest pobranie materiału do analizy histopatologicznej. Jeśli podczas badania nie ma pobieranego materiału do badania, następuje omówienie obserwacji z kolposkopii, a pacjentka otrzymuje zalecenia oraz informację kiedy zgłosić się do powtórnego badania.

Badanie dedykowane jest dla kobiet, które rozpoczęły życie seksualne lub u kobiet powyżej 25. roku życia. Kobiety obciążone genetycznie schorzeniem raka szyjki macicy, o obniżonej odporności immunologicznej oraz infekcji spowodowanych przez wirusa HPV powinny powtarzać to badanie częściej w celu kontroli stanu zdrowia, ewentualnie podjęcia interwencji w przypadku złego wyniku.

Kolposkopię wykonuje się między 10., a 20. dniem cyklu. Ograniczeniem badania jest krwawienie miesiączkowe. Na kilka dni przed badaniem należy powstrzymać się od stosunków seksualnych oraz zabiegów irygacji pochwy.